วัดโพธิ์สลาด: คติธรรม

คติธรรม คำคม

๑๐๘

คติธรรม คำคม หมายถึง ถ้อยคำหรือคำกล่าวที่มีคติเป็นคำสอน มักเป็นถ้อยคำสั้นๆกะทัดรัด บางทีก็เป็นคำคล้องจองสัมผัสอักษรและสระ ทำให้จดจำได้ง่าย มุ่งที่จะสอนหรือเตือนใจให้คนเกิดสติ ชี้แนวทางการประพฤติปฏิบัติตาม

๑.ศีลพึงรู้ด้วยการอยู่ร่วมกัน ความสะอาดพึงรู้ด้วยการทำงาน กำลังใจพึงรู้ได้ในคราวมีอันตราย ปัญญาพึงรู้ได้ด้วยการสนทนา (ชฎิลสูตร)

๒.ควรรู้บางสิ่งบางอย่างในทุกสิ่งสิ่งทุกอย่าง และจงรู้ทุกสิ่งทุกอย่างในบางสิ่งบางอย่าง (สุภาษิตอังกฤษ)

๓.มนุษย์อาจหมดหวังในความไม่รู้ แต่ไม่สิ้นหวังในการแสวงหาความรู้ (อานาโตล ฟรังค์)

๔.ถ้าเราต้องการเพื่อนดี ก็ต้องทำตัวเป็นเพื่อนที่ดีก่อน

๕.เราล่วงเกินใคร ก็หวังให้เขา ครั้นเราล่วงเกินเขา เราก็ลืมเรื่องการให้อภัย (พุทธทาส)

๖.ฝึกจิตทุกวัน ผิวพรรณผ่องใส

๗.ธรรมใดๆก็ไร้ค่า ถ้าไม่ทำ ธรรมใดๆก็มีค่า ถ้าหมั่นทำ

๘.จิตสบายกายเป็นสุข จิตวุ่นกวายกายเป้นทุกข์

๙.จงคิดทุกคำก่อนพูด แต่อย่าพูดทุกคำที่คิด

๑๐.โชคอยู่ที่การแสวงหา วาสนาอยู่ที่การกระทำ

๑๑.อยู่ให้เขารัก จากไปให้เขาอาลัย ฝากไว้คือความดี

๑๒.ยามอยู่ก็อุปฐาก ยามจากก็อุปถัมภ์

๑๓.เป็นอยู่อย่างต่ำ แต่มุ่งกระทำอย่าง

๑๔.ดีชั่ว อยู่ที่ตัวทำ สูงต่ำ อยู่ที่ทำตัว

๑๕.ปฏิเสธอย่างสุภาพ ดีกว่าช่วยเหลืออย่างงมงาย

๑๖.ถ้าไม่มีอุปสรรค ก็จะไม่รู้จักความสำเร็จ

๑๘.ทะเลสวยเพราะมีคลื่น ชีวิตจะราบรื่นเพราะมีอุปสรรค

๑๙.นกไม่มีขน คนไม่มีความรู้ ขึ้นสู่ที่สูงไม่ได้

๒๐.ดูพระเณรให้ดูที่กิจวัตร ดูคฤหัสถ์ให้ดูที่ความขยัน

๒๑.อยากมีความรู้ดูตำรา อยากมีปัญญาให้ดูที่ใจ...

๒๒.ถึงใหญ่คับฟ้า แต่ก็เล็กกว่าโลง

๒๓.ใจว่างเป็นบุญ ใจวุ่นเป็นบาป

๒๔.ทางเดินของชาวพุทธ คือการหยุดทำชั่ว

๒๕.เกิดมาทั้งทีเอาดีให้ได้ ตายไปทั้งทีเอาดีฝากไว้

๒๖.สร้างบ้านอาศัยอิฐ สร้างชีวิตอาศัยธรรม

๒๗.สว่างตาด้วยแสงไฟ สว่างใจด้วยแสงธรรม

๒๘.ตามืดเมื่อขาดไฟ มืดใจเมื่อขาดธรรม

๒๙.ทำอะไรใจอย่าท้อ ถ้าท้อก็อย่าถอย ถ้าถอยเพื่อตั้งหลักสู้ใหม่

๓๐.พูดได้พูดดี แต่อย่าดีแต่พูด

๓๑.ปิดปากไม่พูดจา ดีกว่านินทาเพื่อนบ้าน

๓๒.พูดน้อยถ่อมตน เป็นมงคลแก่ตัวเอง

๓๓.พูดโดยไม่ได้คิด เท่ากับพ่นพิษใส่ตัวเอง

๓๔. จงโง่บางโอกาส จงฉลาดบางเวลา

๓๕.รู้อะไรไม่สู้รู้ธรรมะ รู้ชนะกิเลสวิเศษจริง

๓๖.สะอาดกายเจริญวัย สะอาดใจ เจริญสุข

๓๘.แผ่เมตตาวันละนิด ทำให้จิตแจ่มใส

๓๙.สัปดนวันละนิด ทำให้จิตเสื่อมทราม

๔๐.อนาคตแจ่มใส ถ้าจิตใจมีธรรม

๔๑.เด็กมีศีลธรรมวันนี้ คือผู้ใหญ่ดีในวันหน้า

๔๒.ยอมลำบากเมื่อหนุ่ม ดีกว่ากลุ้มเมื่อแก่

๔๓.สึกหรอเพราะการใช้ ดีกว่าสึกไปเพราะสนิม

๔๔.ทำบาปแลกบุญ จะขาดทุนเรื่อยไป

๔๕.ทำบาปจะขาดทุน ถ้าทำบุญจะได้กำไร

๔๖.มองคนอื่นให้มองหาคนดี มองตัวเรานี้ให้มองหาความบกพร่อง

๔๗.ทุกนาทีมีค่า ถ้าไม่รู้จักใช้เวลาค่าก็มี

๔๘.อยู่เพื่อตน อยู่แค่สิ้นลม อยู่เพื่อสังคม สิ้นลมแล้วยังอยู่

๔๙.อยากหนี ให้หนีแต่ความชั่ว อยากกลัว ให้กลัวแต่บาป

๕๐.ยิ้มแย้มแจ่มใจคือกำไรชีวิต วันไหนหงุดหงิดคือชีวิต ที่ขาดทุน

๕๑.ดูคนดีให้ดูที่ผลงาน ดูลูกหลานให้ดูที่ความเคารพ

๕๒.เลิกเห็นแก่ตัวเมื่อใด จะสุขใจเมื่อนั้น

๕๓.ถ้าคนเรารู้จักคิด ก็คือการเริ่มชีวิตที่ดีได้

๕๔.ทำตนเป็นคนดี ดีกว่าคำสอนร้อยเท่า

๕๕.ปากบอกว่านับถือศาสนาพุทธ แล้วหยุดไหว้ผีหรือยัง

๕๖.ความดีคือเครื่องประดับตัว ความชั่วเป็นเครื่องประจานตน

๕๗.เศษแก้วบาดคม เศษอารมณ์บาดใจ

๕๘.ความคิดที่รอบคอบ ย่อมประกอบด้วยเหตุผล

๕๙.มีมืดย่อมมีสว่าง มีสะอาดย่อมมีสกปรก

๖๐.กินพอดี อยู่พอดี ชีวีมีสุข

๖๑.การทำความดีมีทุกโอกาส ความประมาททำให้พลาดจากความดี

๖๒.ตื่นนอนให้นึกถึงงาน รับประทานให้นึกถึงเงิน

๖๓.ไม้คดเอาไว้ทำขอ เหล็กงอ เอาไว้ทำเคียว คนคดอย่างเดียว ใช้ประโยชน์อะไรไม่ได้เลย

๖๔.รักพ่อรักแม่ ขอลูกทำแต่ความดี

๖๕.ทำงานอยู่กับบ้าน ดีกว่าสุขสำราญในบ่อน

๖๖.ส่งเสริมการพนัน แข็งขันความมั่งมี ไม่เชื่อคนกับเชื่อผี แล้วจะมั่งมีได้อย่างไร

๖๗.อดทนต่อความเจ็บใจ อย่าหวั่นไหวต่อคำกล่าวหา

๖๘.ถลำร่องเจ็บใจ ถลำใจเจ็บอก

๖๙.แสวงหาลาภจากการทำงาน ดีกว่ารอบนบานบรวงสรวง

๗๐.เป็นพระไม่สังวร จะถ่ายถอนความศรัทธา เป็นชาวบ้านไม่แสวงหา จะนำพาให้ล่มจม

๗๑.ฝึกวินัยให้ลูกหลาน คือการสร้ารากฐานชีวิตในอนาคต

๗๒.จงรู้อ่อนน้อม แต่อย่าอ่อนแอ จงเข้มแข็ง แต่อย่าแข็งกระด้าง

๗๓.เด็กมีปัญหา มีเวลาแก้ไข คนแก่มีปัญหา หมดเวลาแก้ไข

๗๔.ลูกลืมแม่ กระแตลืมป่า หมาลืมเจ้าของ อย่าคบ

๗๕.ค่าของคนอยู่ที่วินัย ค่าของคนไทยอยู่ที่วัฒนธรรม

๗๖.มารไม่มี บารมีไม่เกิด มารไม่เกิด บารมีไม่มี

๗๗.ความดีของลูกพ่อแม่รู้เป็นคนแรก ความเลวของลูกพ่อแม่รู้คนสุดท้าย

๗๘.บุญคุณต้องทดแทน แค้นต้องอภัย

๗๙.เดินนับเท้า นั่งนับท้อง จิตจับจ้องลมหายใจ

๘๐.จะทำงานเพื่อศาสนา อย่าแสวงหาลาภสักการะ

๘๑.การกระทำใดๆในชีวิต คือการลิขิตชีวิตเราเอง

๘๒.รกคนดีกว่ารกหญ้า ถ้ารกคนชั่วช้า รกหญ้าดีกว่ารกคน

๘๓.ความกล้าเป็นเสน่ห์ของผู้ชาย ความละอายเป็นเสน่ห์ของผู้หญิง

๘๔.ชีวิตปลอดภัย ถ้าห่างไกล อบายมุข

๘๕.ชนะจิตด้วยความอดทน ชนะความจนด้วยการอดออม

๘๖.ทางเตียนเวียนไปนรก ทางรกวกไปสวรรค์

๘๗. สงครามดับชีวิต ยาเสพติดดับอนาคต

๘๘.อยากเป็นหนี้ให้เป็นนายหน้า อยากเป็นขี้ข้าให้เป็นนายประกัน

๘๙.ศาสนาไหนก็ไม่สำคัญ ถ้านับถือกันเพียงแค่ปากพูด

๙๐.คิดไม่สำเร็จ พูดไม่สำเร็จ ทำจึงสำเร็จ

๙๑.โอบอ้อมอารีย์ วจีไพเราะ สงเคราะห์ประชาชน วางตนพอดี

๙๒.ลูกผู้หญิงต้องมีความละอาย ลูกผู้ชายต้องมีสัจจะ บวชเป็นพระต้องมีความสำรวม

๙๓.ก่อนนอนให้ล้างเท้า ตื่นเช้าให้ล้างหน้า

๙๔.ขยันฟังเพิ่มพูนดวงจิต ขยันคิดเพิ่มพูนปัญญา

๙๕.วิชาสร้างอำนาจ มรรยาทสร้างเสน่ห์

๙๖.ยาเรือยาแพยาข้างนอก ยาขันยาจอกยาข้างใน

๙๗.มียศอย่าประมาท มีอำนาจอย่าเมามัว

๙๘.คนดีชอบแก้ไข คนจัญไรชอบแก้ตัว คนชั่วทำลาย คนมักง่ายชอบทิ้ง คนจริงชอบทำ คนระยำชอบติ

๙๙.การเดินทางต้องรู้ทางรู้ทิศ การดำเนินชีวิตต้องรู้เป้าหมาย

๑๐๐.ยิ้มไว้เมื่อภัยมี ยิ้มอีกทีเมื่อภัยมา ยิ้มเถิดหนา เมื่อให้อภัย

๑๐๑.ความคุ้นเคยเกิดขนาด ทำให้ขาดความนับถือ

๑๐๒.เจอเสือให้สู้ เจอศัตรูให้ฆ่า เจอแม่น้ำขวางข้างหน้าให้พ่ายเรือข้ามไป

๑๐๓.อยู่เพื่อตัวอยู่แค่สิ้นลม อยู่เพื่อสังคมอยู่ชั่วฟ้าดินสลาย

๑๐๔.รู้จักพอจักเป็นสุข รู้จักหยุดจักปลอดภัย

๑๐๕.ทำดีให้คนเกรง ดีกว่าเป็นนักเลงให้คนกลัว

๑๐๖.ทางเตี่ยนเวียนลงนรก ทางรกวกขึ้นสวรรค์

๑๐๗.ลิขิตฟ้า หรือจะสู้มานะตน

๑๐๘.ความดีไม่มีขาย ใครอยากได้ต้องทำเอง

ป.เพ็งสวรรค์๑๐๘